Cổng vào di tích Nà Pậu.
Di tích Nà Pậu được công nhận Di tích cấp Quốc gia năm 1996, tại đây có 3 gốc đa lớn, một cây ở bờ suối đối diện, hai cây ở bên này suối, ba ngọn đa chụm lại với nhau, phía dưới, giữa ba ngọn đa là dòng suối Nà Pậu chảy qua. Năm 2014 do lũ lớn đã làm bật gốc và cuốn trôi một cây đa ở bờ bên, còn lại hai cây ở phía bên này bên cạnh tấm bia ghi dấu lịch sử. Năm 2021 trong một cơn lũ, một trong hai cây đa còn lại tiếp tục bị bật gốc, đổ, các cơ quan chức năng và bà con nhân dân đã dùng máy cẩu dựng lại cây về đúng vị trí ban đầu, dùng cọc tre để gia cố, chống đỡ, sử dụng dây cáp chằng buộc tạo độ chắc chắn, và cây đã buông những rễ non mọc lại.
Vị trí di tích Cây đa và bia ghi dấu di tích bị cuốn trôi.
Tuy nhiên cây đã nhiều năm tuổi, nhiều lần mưa lũ tác động vào cụm thân cây, bộ rễ gốc đã bị mục, độ bám dưới lòng đất kém, lại gần với lòng suối nên dễ thẩm thấu nước phần thân gỗ lớn của cây đã bị rỗng, hỏng, trong cơn lũ lớn do cơn bão số 3 Yagi tràn qua, hai cây đa đã bị dòng lũ cuốn trôi cùng với tấm bia ghi dấu di tích vào rạng sáng ngày 9/9/2024 (theo lời kể của Bà Hải, người trông coi di tích).
Điểm di tích cây đa chính là nơi Bác Hồ thường xuyên ra tắm giặt, câu cá, nghỉ ngơi trong thời gian hoạt động kháng chiến chống Pháp từ năm 1950 - 1951. Với người dân, cây đa như một minh chứng lịch sử chứng kiến những năm tháng Bác Hồ và Trung ương Đảng ở đây lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chứng kiến sự gắn bó thuỷ chung, sắt son của người dân nơi đây với cách mạng, chứng kiến sự đổi thay của vùng chiến khu xưa.
Suối Nà Pậu sau cơn lũ.
Sau khi có báo cáo của địa phương, ngày 12 tháng 9 năm 2024, đồng chí Hà Văn Tiến, Tỉnh uỷ viên, Giám đốc Sở Văn hoá thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn, cùng các cơ quan chức năng của huyện, lãnh đạo xã Lương Bằng đã đến kiểm tra thực địa, xác định hai cây đa ở di tích Nà Pậu bị cuốn trôi do mưa bão, bia ghi dấu di tích bị đổ, gẫy rời. Đoàn thống nhất báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên về hướng khắc phục điểm di tích này trong thời gian tới.
Đợt mưa lũ do hoàn lưu cơn bão số 3 Yagi gây ra, mưa dài ngày, lượng mưa lớn, nước lên nhanh đã cuốn trôi nhiều hoa màu, ao cá, cầu cống, ruộng, mương gây ngập úng nhiều nơi, huyện Chợ Đồn là một trong những địa phương bị ảnh hưởng nặng nề, đến nay xã Nam Cường vẫn đang trong vùng ngập úng, xã Đồng Lạc, Xuân Lạc, Quảng Bạch nhiều hộ dân phải di dời do bị sạt lở, và nguy cơ sạt lở cao.
Tác giả: Hà Tuyết - Phòng VH&TT